Waarom audiofeedback?

Feedback vormt een groot onderdeel van de dagelijkse praktijk van veel docenten. Docenten vinden feedback belangrijk, maar ervaren vaak weinig tijd of voelen zich tekort schieten. Daarbij kan feedback ook veel frustratie teweegbrengen als je er als docent veel tijd en energie in hebt gestoken, maar jouw leerlingen of studenten er vervolgens bijzonder weinig mee doen. Recentelijk heb ik geëxperimenteerd met het geven van audiofeedback. Het idee achter audiofeedback is dat leerlingen actief moeten luisteren naar de feedback, en deze actief verwerken. Leerlingen moeten zelf nagaan waar en hoe ze de audiofeedback gaan omzetten in concrete verbeteringen.

Sleutel

Deze actieve verwerking blijkt bij alle effectieve feedbackvormen de sleutel. Feedback moet zo gegeven worden dat hij niet vrijblijvend is. Het moet een leerling aanzetten tot actie, waarbij wij als docenten de landingsplek moeten creëren: de plek en ruimte die wij in ons curriculum faciliteren om de feedback te begrijpen en te gebruiken. Dit betekent dat je leerlingen/ studenten een mogelijkheid moet geven de feedback om te zetten in actie en dat je daar als docent vooraf over moet nadenken. Het kan hierbij zinvol zijn om een feedbackproces te ontwerpen voor jouw les(sen), zodat feedback een betekenisvolle plek krijgt in het curriculum.

Welke tool?

Er zijn meerdere tools/ programma’s beschikbaar voor audiofeedback. Ik heb zelf het programma ‘Mote’ geïnstalleerd als Google-extensie en toegepast. Dit is vooral handig als je veel Google gebaseerde programma’s gebruikt op jouw school. Maar op de school waar ik werk, werken we allemaal in Office365. De namen van mijn leerlingen heb ik gekopieerd en in een Google-document gezet. Vervolgens heb ik hun naam geselecteerd en met de rechtermuisknop ‘opmerking’ aangeklikt. Dan krijg je de optie om via ‘Mote’ 30 tot 90 seconden audio op te nemen. Het document heb ik opgeslagen als een Word-document en naar mijn leerlingen toe gemaild. Zo konden zij het linkje bij hun eigen naam aanklikken en de feedback terugluisteren. ‘Mote’ is de eerste maand gratis, waarna je kan kiezen voor een abonnement van 20,- euro per jaar. Hieronder zie je een fragment uit het document, zoals mijn leerlingen het van mij terugkregen.

Doel

Ik heb één ronde feedback georganiseerd, voordat leerlingen hun verslag definitief zouden inleveren. Het doel was dat leerlingen de feedback beluisterden en vertaalden naar verbeteringen en aanpassingen van hun verslag. Dit beluisteren en verbeteren, vraagt om een actieve houding van de leerlingen. Ze krijgen immers de feedback niet op een presenteerblaadje aangereikt, maar moeten er over nadenken en besluiten hoe ze het gaan omzetten in een verbeterslag/ -actie. Daarnaast is het beluisteren van audiofeedback persoonlijker dan geschreven feedback. Denk aan de stemklank of intonatie die in jouw stem te horen kan zijn, waarmee je veel nuances of accenten kan leggen die moeilijker te maken zijn in geschreven tekst.

De vergeten strategie

Deze feedbackronde had ik uitgevoerd in mijn brugklas bij het vak levensbeschouwing. Eén jongen had ik aangegeven dat hij zijn antwoorden uitgebreider moest uitleggen en toelichten. Hij vroeg aan mij wanneer zijn antwoord dan uitgebreid genoeg was, want dat wist hij niet. Ik worstelde met mijn toelichting en merkte dat ik het niet goed concreet voor hem kon maken. Ik besefte dat ik een cruciale stap had overgeslagen, of niet goed genoeg had meegenomen in het ontwerp van deze lessenserie. Namelijk een van de belangrijkste en trouwens ook meest vergeten strategieën: het bijbrengen van kwaliteitsbesef.

Kwaliteitsbesef bijbrengen

Bij kwaliteitsbesef gaat het erom dat je met voorbeelden (dit kan bijvoorbeeld anoniem werk zijn van voorgaande jaren) een dialoog tot stand brengt over het te verwachten eindresultaat en hoe excellent werk eruitziet. Aangezien mijn leerlingen hun eerste versie van het verslag al hadden ingeleverd voor audiofeedback, had ik genoeg materiaal waar ik uit kon putten. Ik heb een paar specifieke vragen (dit kunnen ook onderdelen zijn) uit het verslag gepakt en daarvan verschillende antwoorden van leerlingen geselecteerd. Dat deed ik anoniem, zie het voorbeeld hieronder. Zoals je ziet heb ik voorbeelden van verschillende kwaliteit geselecteerd, zogenaamde contrasterende voorbeelden.

Dialoog en criteria

Ik heb mijn leerlingen eerst gevraagd de voorbeeldantwoorden te lezen. Daarna telde ik tot drie, waarop ze middels de hoeveelheid vingers die ze opstaken, moesten stemmen op het best uitgewerkte antwoord. De andere helft van de klas was thuis en deed dit gelijktijdig in de chat. De dialoog kwam eigenlijk meteen op gang. De vragen die ik zinvol vond om te stellen waren: Wat is er mis met antwoord 1 en/of 2”, “Wat maakt antwoord 3 of 4 goed?”, “Wat zou je moeten veranderen aan antwoord 1 of 2 om daar een goed antwoord van te maken?”. Het was erg mooi te merken dat leerlingen zelf begonnen te benoemen wat een goed, uitgebreid antwoord maakt, want daar ging het mij om! Zo kwamen we samen tot een aantal kwaliteitscriteria voor goede antwoorden:

• Een antwoord moet goed geformuleerd zijn en geen spel-/ taalfouten bevatten;
• het moet specifiek zijn (geen algemeenheden zoals ‘alles’);
• en persoonlijke voorbeelden bevatten, waarmee je het antwoord onderbouwt en uitlegt.

Ook kwamen we tot de conclusie dat een antwoord wel lang kan zijn, maar dat ‘lang’ het niet per se goed maakt.

Complexe vaardigheden (en hogere-orde-denken)

Met het bovenstaande voorbeeld heb ik laten zien dat je op een speelse en dynamische manier kunt werken aan het bijbrengen van kwaliteitsbesef bij leerlingen. Het geven van audiofeedback is effectief bij complexere vaardigheden, zoals het schrijven van een verslag of het geven van uitgebreide antwoorden op open vragen. Juist bij een vak als levensbeschouwing, waar het vaak niet gaat om ‘goed en fout’, maar om het geven en onderbouwen van je eigen mening en de mate waarin je dat goed doet, heb ik gemerkt dat het bijbrengen van kwaliteitsbesef een onmisbare strategie is in mijn lessen.